Γινόταν αλλιώς; Το διαπραγματευτικό δράμα της Ελλάδας -Του Νίκου Κοτζιά

Ολο και περισσότεροι πολίτες έχουν καταλάβει ότι πολλοί που παριστάνουν ότι διαπραγματεύονται, δεν έχουν τον νου τους πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αλλά στις εντυπώσεις που θέλουν να «περάσουν» στα κανάλια. Η ελληνική κοινωνία γνωρίζει, επίσης, ότι o πρωθυπουργός, ο κ.Παπαδήμος, ήταν ήδη στο πρώτο μνημόνιο από την άλλη πλευρά του τραπεζιού. Τέλος παρατηρεί και καταγράφει ότι η Ελληνική κυβέρνηση δεν προετοιμάζεται και δεν λειτουργεί με βάση τους κανόνες της διαπραγμάτευσης.Προκειμένου να κερδίσει κανείς μια διαπραγμάτευση, θα πρέπει να γνωρίζει τις αδυναμίες της άλλης πλευράς. Γιατί αυτό; Διότι θα πρέπει να ξέρει τι ακριβώς και σε ποιο βαθμό του δημιουργεί κόστος. Αν η άλλη πλευρά δεν έχει κόστος από τις εν δυνάμει απαιτήσεις, στάσεις, επιλογές της σε μια διαπραγμάτευση, τότε δεν έχουμε να κάνουμε με διαπραγμάτευση. Επί παραδείγματι, η Ελλάδα εκβιάζεται με το επιχείρημα ότι αν δεν υποχωρήσει στις απαιτήσεις της τρόικα δεν θα διαθέτει χρήματα στις 15-20 Μαρτίου που λήγουν σειρά ομολόγων και κατά συνέπεια θα χρεοκοπήσει. Από την άλλη, όμως, η τρόικα γνωρίζει ότι αν η Ελλάδα πει ότι δεν μπορεί να δεχθεί αυτούς τους όρους, ότι θα υπάρξουν 40 πολύ πικρές ημέρες για τα σχέδια των δανειστών και εκβιαστών της χώρας. Στη διάρκεια αυτών των ημερών η κρίση της Πορτογαλίας θα βαθαίνει. Εξαιτίας του «όχι» της Ελλάδας θα γίνεται όλο και πιο αδύνατο ακόμα και για χώρες όπως η Ιταλία, ίσως και η Γαλλία να βγουν στις αγορές. Στην ίδια περίοδο των «40 πικρών ημερών», μέσα σε αυτές τις αναστατώσεις τα χρηματιστήρια της Γερμανίας και άλλων πλεονασματικών κρατών θα βρίσκονται υπό συνεχή πίεση και κάθοδο. Με ένα δικό μας «όχι» θα διαπιστώσουν όλες οι πλευρές ποιοι αντέχουν, ποιοι έχουν να χάσουν περισσότερα και αν όλοι μαζί απλά βοηθούν «τα άτακτα και τεμπέλικα παιδιά» της Ευρώπης.Υπάρχει ένας ακόμα λόγος που με ένα ελληνικό «όχι» δυσκολεύεται η διαπραγματευτική θέση των δανειστών-εκβιαστών, ειδικότερα της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Μπορεί, πλέον, να κατέχουν σχετικά λίγα ελληνικά ομόλογα (οι γερμανικές ασφαλιστικές και τράπεζες από 78 δισεκατομμύρια έχουν περιορίσει τα χαρτοφυλάκιά τους στα 11, ίσως τώρα και λιγότερα). Όμως, από το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, όπως στις διατραπεζικές ροές του Target-2, υπάρχει από το νότο ένα υπόλοιπο για τη Γερμανία ύψος 510 δισεκατομμυρίων και για την Ολλανδία, αντίστοιχα, άλλων 140 δισεκατομμυρίων. Πρόκειται σύμφωνα με την FAZ της Κυριακής 19.1.2012 για μια ωρολογιακή βόμβα που μπορεί να τινάξει στον αέρα και αυτή ακόμα την Γερμανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα καθώς και την αντίστοιχη της Ολλανδίας. Οποιος πάει σε διαπραγματεύσεις χωρίς να έχει αυτά (και άλλα πολλά) υπόψη του είναι χαμένος από χέρι και αν αυτός είναι ο σκοπός τους είναι χαμένη η χώρα.Ένα δεύτερο στοιχείο απαραίτητο σε κάθε διαπραγμάτευση αφορά στο πάνω σε ποιο κείμενο και πώς διαπραγματεύεται κανείς. Η ορθή, πατριωτική διαπραγμάτευση είναι εκείνη που εισάγει στη διαπραγμάτευση δικές της προτάσεις και κείμενα που προβλέπουν ότι το καλύτερο για μια χώρα. Όμως, οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών ουδέποτε έκαναν τέτοια προετοιμασία. Απλά περιορίζονται στην καλύτερη περίπτωση να κάνουν σχόλια επί των κειμένων που καταθέτει η τρόικα και άλλοι παρατρεχάμενοι. Με αυτό τον τρόπο πάει απροετοίμαστη στις διαπραγματεύσεις και περιορίζεται στο να ζητά μικρές διορθώσεις ώστε να μην προκληθεί «κοινωνική εξέγερση». Αυτό, όμως, δεν είναι διαπραγμάτευση, αλλά προσπάθεια να περάσουν απαράδεκτα μέτρα και συμφωνίες πιο εύκολα στην Ελληνική κοινωνία.Αυτή η έλλειψη διαπραγματευτικής βούλησης, ικανότητας, γνώσης και προετοιμασίας είναι άλλη μια πλευρά του ελληνικού σύγχρονου δράματος.